Guðni á ferð og flugi

Í bókinni fer Guðni með lesandann í ferðalag um hinar dreifðu byggðir Íslands og heimsækir fólk af öllu tagi.

Fyrir utan að vera skemmti-legir og forvitnilegir viðmælendur fæst það við spennandi og oft og tíðum nýstárleg viðfangsefni sem styrkja lífið í sveitunum. Í þessum heimsóknum er Guðni yfir og allt um kring og hin landskunna „guðníska“ skýtur hvað eftir annað upp kollinum.

Guðjón Ragnar Jónasson fylgdi Guðna á þessum ferðum og hefur skrásett á aðgengilegan og grípandi hátt það sem á daga þeirra dreif. 

Hér á eftir fer stuttur kafli úr bókinni þar sem Guðni fer með Aðalsteini Árna Baldurssyni búfræðingi og verkalýðsleiðtoga á Húsavík í Grobbholt.

Við gerum kaffinu góð skil hjá Aðalsteini og göngum upp í það himnaríki sem Grobbholt er, en þar heldur Aðalsteinn fé sitt og tekur ekki nema um fimm mínútur að rölta í fjárhúsin sem eru í jaðri byggðarinnar á Húsavík. 

Aðalsteinn segir okkur að þar á leiðinni hafi verið fallegir lyngmóar sem lúpínan æddi yfir og drap. Í túninu hjá sér er Aðalsteinn með lúpínuhólf, þar sem bæjarfélagið leyfði honum að girða plöntuna af, því að stundum steinlágu kindurnar af að éta hana en stóðu þó upp þegar bóndinn nálgaðist. Í lúpínunni er nefnilega að finna lýtinga, þ.e. alkóhólsambönd sem vernda jurtina fyrir beit. 

Guðni brosti þegar við gengum fram hjá skilti Grobbholtsins sem er rækilega merkt en Aðalsteinn er með sérstakan fána sem kenndur er við holtið góða. Gárungarnir segja að nafn staðarins eigi vel við því að Þingeyingar telji jafnan allt stærst og mest hjá sér. 

Í vetur voru í Grobbholti fjörutíu og níu hausar, en þegar við komum þangað hafði Aðalsteinn að sjálfsögðu sleppt fénu. Heima við hús voru þó enn nokkrar kindur sem báru seint, sem og þær sem hann sparar fyrir Mærudagana. Hrútasýninguna ætlar hann sér að vinna þetta árið. Guðni kveðst þá hafa heyrt á skotspónum að keppnin sú arna sé ekki nægilega spennandi því að hana vinni Aðalsteinn alltaf. 

Í Grobbholti heldur eigandinn einnig fiðurfénað og hænurnar koma hlaupandi á móti okkur, enda greinilegt að samband manna og dýra er gott þar í húsum. Er við komum í Grobbholt kallaði Aðalsteinn á Eldingu sem er forystuær, fædd í Presthvammi í Aðaldal, og kom hún hlaupandi á móti okkur ásamt hrútnum Einbúa. 

Aðalsteinn segist endurnærast eftir erfiða daga á skrifstofunni með því að komast í Grobbholtið. Þar geti hann slakað á og aukið lífsorkuna, enda jafnist ekkert á við að ganga upp eftir í þetta fallega umhverfi. Aðalsteinn fór í hjartaskoðun fyrir nokkrum árum og þar kom í ljós að heilsan væri í fínu lagi; krafturinn sem fjárbúskapurinn gaf honum virtist duga til að bræða úr æfingarhjólinu á spítalanum. Læknirinn spurði hann hvort hann væri enn með kindurnar og jánkaði Aðalsteinn því. Þá skildi læknirinn á svipstundu hvers vegna heilsan væri svo góð. 

Við yfirgáfum Grobbholtið og gengum niður í bæinn aftur, og ekki skemmdi veðurblíðan fyrir. Allir bæjarbúar virtust úti í görðum sínum og þeir Guðni og Aðalsteinn ræddu við gesti og gangandi á leið sinni niður eftir. Við félagarnir vorum sammála um að sauðfé væri sterkt afl til að efla menn og sameina í bæjum landsins ekki síður en til sveita: Fólk fái af því holla og góða hreyfingu að hirða sauðfé, kynnist gjarna vel í göngum og réttum, og geti fengið eðlilega útrás fyrir innibyrgða gremju hversdagsamsturs í erfiði smalamennskunnar, en þess utan séu þar mestu dáleikar í samskiptum manna. Sauðamennska byggi nefnilega á samvinnu og samstarfi, og það þekki þeir Þingeyingar öðrum betur, enda í eðli sínu sannir samvinnumenn líkt og þeir Aðalsteinn og Guðni. 

Guðni ræðir við forystukindina Eldingu. Myndina tók Aðalsteinn Árni Baldursson.