17. júní hugvekja í Húsavíkurkirkju 2025, Soffía Gísladóttir

Soffía Gísladóttir.

Kæru kirkjugestir, mikið er ég þakklát fyrir að vera hér með ykkur í dag og fá að opinbera hugleiðingar mínar með ykkur.

Af hverju erum við hér í dag á þjóðhátíðardegi Íslendinga? Af hverju erum við hér samankomin í Húsavíkurkirkju? Er það kannski vegna þess að við tilheyrum þessu yndilega samfélagi?

Í dag fögnum við 81 árs afmæli lýðveldisins, sem er okkur svo mikilvægt. Við erum sjálfstæð þjóð, úti í miðju ballarhafi og hér getur okkur öllum liðið vel. Það er alltaf mín tilfinning að við séum jafnhá öllum öðrum þjóðum, jafnvel stórveldum, og það er góð tilfinning, og hún er sönn af því að við erum sjálfstæð. Við erum líka friðsæl þjóð, staðsett fjarri stríðshrjáðum svæðum Evrópu, Gaza og annarra svæða, en samt svo óskaplega nálægt þar sem við fáum fréttir af átökum á hverjum degi.

Við hjónin vorum stödd í Póllandi í lok síðasta mánaðar. Þar vorum við í félagsskap vina okkar frá Póllandi og Úkraínu meðal annarra. Þar var verið að ræða stríð, ekki aðeins stríðið í Úkraínu, heldur líka síðari heimsstyrjöldina og þau áhrif sem það stríð hafði á Pólland og höfuðborg þess Varsjá, þar sem við vorum stödd, en í þeirri heimsstyrjöld var  85% borgarinnar sprengd í loft upp. Í samtalinu fengum við hjónin áhugaverða spurningu sem hljóðaði svo: „hvern hatið þið Íslendingar?“ Við litum á hvort annað og svöruðum samtímis, „engan“, „við hötum ekki neinn“. Þetta var mjög hreinskilið svar og kom beint frá hjartanu og það er góð tilfinning að upplifa, því hatur er svo gildishlaðin tilfinnig, tilfinning sem fer inn í merg og bein þeirra kynslóða sem upplifa skelfilega andúð í garð annarra þjóða, þjóða sem hafa notað vald sitt og mátt til að komast yfir landsvæði sem þau ágirnast með skelfilegum afleiðingum.

En af hverju erum við hér í dag, spyr ég aftur, í þessari fallegu kirkju sem okkur þykir svo vænt um? Er það vegna þess að við fæddumst hér á Húsavík? Er það vegna þess að foreldrar okkar tóku þá ákvörðun að flytja hingað og við fylgdum með? Eða er það kannski vegna þess að við völdum að búa í þessu góða samfélagi? Ástæðurnar geta verið margvíslegar, en öll tókum við þá sjáfstæðu ákvörðun að safnast hér saman í dag til að fagna þjóðhátíðardeginum.

Hér hef ég kannski svolítið vaðið úr einu í annað, frá því að spá í stað og stund í það að velta upp ljótleika stríða. En það er vegna þess að mig langar til að fjalla um mikilvægi samfélagsins sem við búum í og erum öll mikilvægur hluti af. Mig langar að tala um hversu heppin við erum að búa í góðu samfélagi fólks því það er ekki alveg sjálfsagt og ekki eru allir í heiminum jafn heppin og við.

Þegar ég var 10 mánaða gömul ákváðu foreldrar mínir að flytja úr Reykjavík, ung fjögurra manna fjölskylda, og freista gæfunnar norður í landi þar sem við þekktum fáa og höfðum engin tengls. Þetta var stór ákvörðun, að fara langt í burtu frá foreldrum, systkynum, vinum og kunningjum og hefja nýtt líf á nýjum stað. Hér festum við rætur, hér bjuggum við til okkar „fjölskyldu“, hér eignuðumst við góða vini og  hér sameinuðumst við um að byggja upp samfélag ásamt öllum hinum Húsvíkingunum. Það eru að verða 59 ár síðan við fluttum til Húsavíkur og hér erum við enn, að vísu ég með nokkrum flutningum innanlands og erlendis, en ég er komin aftur heim.  Já „heim“ segi ég, heim í Þingeyjarsýslurnar, heim í Kelduhverfið, heim til Húsavíkur. Þetta er allt heim, en samt á ég enga ættingja hér, nema foreldra mína vissulega, en hér líður mér vel, hér á ég heima.

Þetta samfélag er gott og hér vegur hver og einn einstaklingur mikið og mun meira en þeir einstaklingar sem velja að búa í stórum samfélögum, í borgarsamfélögum. Þetta skulum við hafa hugfast og koma áfram til barna okkar og barnabarna því það erum við sem myndum samfélagið, það erum við sem berum ábyrgð á því að samfélagið sé gott, að hér líði öllum vel. Það erum við sjálf sem getum haft áhrif á hvert samfélagið stefnir. Það er mikilvægt að við finnum öll til sömu ábyrgðar, að það sé okkur öllum að þakka hversu gott samfélagið er. Við þurfum að standa saman, byggja hvert annað upp, hvetja hvert annað og stefna fram á við, bjartsýn í anda.

Við þurfum að tala samfélagið okkar upp og hvetja aðra til að sameinast okkur hér á þessum fallega og nærandi stað. 

Öll höfum við val um það hvar við búum og á hvaða samfélag við ákveðum að trúa. Við getum flutt annað, alveg sama þó ræturnar séu hér. Við getum líka ákveðið að veðja á samfélagið okkar.

Það eru þrjú ár síðan við hjónin ákváðum að flytja í Kelduhverfið, þá frá Akureyri, þar sem ég hafði búið í 17 ár og maðurinn minn alla tíð, því hann er jú Akureyringur með „stóru Ai". Við fluttum í þetta litla örsamfélag, langt í burtu frá börnum okkar og barnabörnum. Einhverjum þótti það djarft, sumir dáðust að kjarkinum og þorinu og enn öðrum þótti hugmyndin arfa vitlaus, en við völdum það og sjáum ekki eftir því. Við veðjuðum á þetta litla samfélag sem einkennist af náttúrufegurð og góðu mannlífi og við ákváðum strax að taka virkan þátt og leggja okkar að mörkum til að gera samfélagið gott og eftirsóknarvert til búsetu. Okkur hefur þegar tekist að „lokka“ til okkar góða vini sem hafa fest kaup á húsi í Kelduhverfi og sem ætla að gera eins og við, að leggja sitt af mörkum til að gera samfélagið spennandi og eftirsóknarvert. 

Þetta getum við öll gert því við erum samfélagið og samfélagið erum við, það er ekkert flóknara en það. Við skulum því alltaf hafa það hugfast að „Allt sem þú vilt að samfélagið geri fyrir þig skalt þú gera fyrir samfélagið þitt“.

Gleðilega þjóðhátið kæru Húsvíkingar, nú skulum við gleðjast og fagna.